[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Spis treci
Podzikowania
7
Wprowadzenie
9
1.
Zaufanie, kapita spoeczny i media
11
2.
Wyznaczanie wasnych zasad gry
33
3.
„Jeden z nas”
63
4.
„Efekt Archimedesa”
93
5.
„Agent zero”
117
6.
„Mistrz czowieczestwa”
147
7.
„Budowanie armii”
171
8.
Agent zaufania
185
9.
Co dalej?
203
1
Zaufanie, kapita spoeczny i media
WSPÓPRACOWNIK
Joe Pistone sdzi, e bdzie tajnym agentem przez sze miesicy. Tymczasem praca ta pocho-
na go na sze lat.
Ju wtedy wiedzia duo o yciu. Dorasta wród mafiosów w Paterson w stanie New
Jersey i wykonywa t sam prac, co oni. Podobnie jak wiele osób zaangaowanych w zorga-
nizowan dziaalno przestpcz, Pistone mia sycylijskie pochodzenie i mówi po wosku.
Dziki temu móg liczy na akceptacj grupy. Zacz si pojawia w Carmello’s — restauracji
pooonej przy 1638 York Avenue, na skrzyowaniu z 86. Ulic, zaledwie jedn przecznic
od East River — i od razu wpasowa si w tamtejsze towarzystwo. Pistone wiedzia doskonale,
e to wanie w tym miejscu spotykaj si najwaniejsi czonkowie infiltrowanej grupy i e
w pewnym momencie nawie z nimi znajomo. Nie wiedzia tylko, jak gboko do ich struktur
uda mu si przenikn.
Okazao si, e Pistone doskonale zdawa sobie spraw z tego, co powinien robi, aby si
zakonspirowa. Wiedzia, e aby by dobrym tajnym agentem, trzeba doskonale zna ulic.
Umie odnale si nie tylko w rzeczywistoci biura, ale równie w rzeczywistoci miasta.
Dorasta wród czonków zorganizowanych grup przestpczych i dobrze zna realia ich wiata.
On sam wywodzi si jednak z dobrej rodziny i dziki wartociom wyniesionym z domu wstpi
do FBI. Agencja oficjalnie nie zatrudniaa czowieka o nazwisku Joe Pistone, w jej dokumen-
tach równie nie byo mowy o kim takim. Jego akta osobowe usunito, a biurko zostao
cakowicie wyczyszczone. Sam Pistone powiedzia o swoim wczeniejszym yciu: „Wyka-
sowaem je”.
Podczas gdy Pistone wrasta coraz gbiej w struktury zorganizowanej przestpczoci,
FBI usiowao wyjani, kim jest nowy czonek rodzinny Bonanno — Pistone sta si wówczas
Donniem Brasco, zodziejem kamieni szlachetnych.
12
Zaufanie 2.0
Okazao si, e zakonspirowa si on tak gboko, i nawet czonkowie zespou FBI nad-
zorujcego jego prac nie zdawali sobie sprawy z tego, komu robi zdjcia. Nagle wszdzie
byo peno Donniego Brasco, a agenci FBI zachodzili w gow, skd wzia si ta posta.
Wikszo czonków grup przestpczych wywodzia si z miasta lub jego okolic, tymczasem
Brasco pochodzi rzekomo z Kalifornii, a wczeniej przez pewien czas przebywa na Florydzie,
gdzie ima si rónych zaj (m.in. wama).
Pistone zosta wprowadzony w wiat zorganizowanej przestpczoci przez Benjamina
„Lefty Guns” Ruggiero. Tego dnia zosta „wspópracownikiem” — czowiekiem, który wspó-
pracuje z mafi, ale nie ma statusu oficjalnego czonka Cosa Nostry. Wspópracy z organizacj
przestpcz nie da si nawiza ot tak, po prostu. Pistone przez ponad pó roku pracowa
jako tajny agent w Nowym Jorku, regularnie odwiedzajc Carmello’s — trzeba byo czasu,
by zdoby zaufanie Ruggiera. Dziki cierpliwoci i rzetelnoci szybko awansowa w sze-
regach mafii.
Na pocztku jednak dziaa spokojnie i powoli. Przesiadujc w Carmello’s, od czasu do
czasu widywa gangsterów, o których FBI gromadzio informacje, wspomina jednak: „Nigdy
nie miaem okazji uczestniczy w ich rozmowie. Zadawanie barmanowi pyta typu: »A kto
to jest, ten tam? Czy to jest ten a ten?« nie byoby mdrym posuniciem”. Pistone „chcia da
si pozna jako facet, który nie zadaje zbyt wielu pyta i nie wydaje si nadmiernie ciekaw-
ski. Trudno byo dosta si w szeregi grupy bdcej obiektem zainteresowania FBI. Jedno
niewaciwe posunicie, nawet najmniejszy drobiazg, mogoby ich odstraszy”. Donnie Bra-
sco nauczy si wic gra w tryktraka (w tamtym czasie bya to rozrywka wielu gangsterów)
i po prostu przesiadywa w knajpie. Mniej wicej w okolicy wit Boego Narodzenia udao
mu si rozegra kilka partyjek z odpowiednimi ludmi. Przedstawi si im jako „Don”. Zadba
o to, eby widywano go w barze i uznano za staego bywalca. Dziki temu móg po prostu
siedzie i rozmawia z innymi.
„Czym si zajmujesz?” — zapyta w pewnym momencie Marty, barman z Carmello’s.
Marty nie nalea do mafii, ale wiedzia, e wród jego klientów nie brakuje gangsterów. Jak uj
to Pistone, „na tego rodzaju pytania nie udziela si bezporedniej odpowiedzi”. Powiedzia
wic: „No wiesz, teraz nic konkretnego nie robi, no wiesz, tak si krc po okolicy i rozgl-
dam. […]. Ogólnie imam si wszystkiego, co pozwala szybko zarobi”. Da w ten sposób jasno
do zrozumienia, jakiego rodzaju czowiekiem jest Donnie Brasco. Fama zacza si rozchodzi.
Pistone opowiada:
Na pocztku najwaniejsz spraw nie byo wcale to, eby nawiza kontakt z kim
konkretnym albo doprowadzi do jakiego konkretnego zdarzenia. Najwaniejsze
byo to, eby si troch pokrci, wyrobi sobie opini, zdoby wiarygodno. W innych
miejscach mogem mówi: „Krc si tam od czterech czy piciu miesicy” — i ci ludzie
mogli to potwierdzi. Kolesie stamtd mówili: „No, Don Brasco przychodzi tu od
duszego czasu, wydaje si w porzdku, nigdy niczego dziwnego nie próbowa”.
Wanie w taki sposób buduje si now tosamo, krok po kroku, bez nadmierne-
go popiechu, nigdy zbyt pochopnie. Czasami moe si zdarzy, e trzeba wykona
duy krok naprzód lub podj due ryzyko, ale czas na to mia dopiero nadej.
13
Zaufanie, kapita spoeczny i media
Wreszcie nadszed moment, w którym Pistone móg przystpi do dziaania. Przyniós
do baru biuteri skonfiskowan przez FBI podczas ledztwa, z zamiarem sprzedania jej gang-
sterom. Policjanci na ogó próbuj kupi co nielegalnego, eby w ten sposób zebra obciajce
dowody. Pistone postanowi, e Brasco wykona zupenie inny ruch. Poniewa wczeniej da
wszystkim jasno do zrozumienia, e Brasco nie naley do ludzi yjcych zgodnie z liter pra-
wa, móg spróbowa sprzeda barmanowi „kilka piercionków z diamentem, kilka nieoprawio-
nych kamieni i par mskich i damskich zegarków”. Pistone tak relacjonuje tamte wydarzenia:
— Gdyby chcia je przej na par dni — powiedzia — mógby spróbowa je
upynni.
— Na jakich warunkach? — zapyta barman.
— Potrzebuj 2,5 tysica dolarów. Wszystko ponad to jest twoje.
Od tego si zaczo. W Carmello’s Pistone pozna Alberta, który wspópracowa z rodzin
Colombo. Potem przyczy si do grupy Jilly’ego, która organizowaa rónego rodzaju kra-
dziee w Nowym Jorku i sprzedawaa towar w miejscu znanym jako Acerg (czytane wspak
nazwisko Jilly’ego, które brzmiao Greca). Potem nawiza kontakt z Tonym Mirr, onierzem
z rodziny Bonanno. Mirra by noownikiem, a Brasco usysza na jego temat: „Jeeli kiedykol-
wiek wdasz si z nim w kótni, upewnij si, e stoisz poza zasigiem jego ramienia, bo ina-
czej sprzeda ci kos”.
Pistone pozostawa w szeregach mafii przez sze lat. Tak gboko zanurzy si w jej
struktury, e pewnego razu bardzo niewiele brakowao (konkretnie jednego morderstwa),
eby zosta prawdziwym gangsterem. Pistone twierdzi, e ani przez moment nie wyrzek si
swoich zasad moralnych i nigdy nie zwtpi w suszno swojej misji ani nie odstpi od reali-
zacji jej zamierze. Dzisiaj razem ze swoj rodzin mieszka gdzie w Stanach Zjednoczonych
pod przybranym nazwiskiem. Rzuci mafi na kolana. Od tamtego czasu FBI z powodzeniem
cigaa kolejnych jej czonków — wszystko dziki zasugom Pistone’a, najlepszego tajnego
agenta, który kiedykolwiek przenikn do struktur mafii. Cosa Nostra nigdy si po tym do koca
nie pozbieraa.
Z przykadu dziaalnoci Pistone’a moemy si bardzo wiele nauczy. Najpierw jednak chcia-
bym przedstawi kolejnego „oszusta”, tym razem innego rodzaju. Poznaj Alana Conwaya.
STANLEY KUBRICK
Kim by Alan Conway? Film przedstawia go jako starszego brytyjskiego dentelmena z byskiem
w oku i siwymi wosami, który najlepsze czasy ma ju za sob, ale mimo to jest zadowolony
z siebie. W rzeczywistoci jednak obraz ten nie oddaje caej prawdy na temat Conwaya. To
drobny brytyjski oszust, który zasyn podszyciem si na pocztku lat dziewidziesitych
pod Stanleya Kubricka. Conway wytrwa w swojej roli pomimo licznych trudnoci — przede
wszystkim mimo braku jakiegokolwiek podobiestwa fizycznego. Synny reyser mia ciemne,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • gackt-camui.opx.pl