Chris Barber, ebooki, pobierz pdf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Chris Barber, David PykittLegenda CamelotuOdkrycie prawdy o kr�lu ArturzePrzek�adGrzegorz Ko�odziejczykANBERTytu� orygina�u JOURNEY TO AYALONIlustracja i projekt graficzny ok�adki KLAUDIUSZ MAJKOWSKIRedakcja merytoryczna EUGENIUSZ MELECHRedakcja techniczna ANDRZEJ WITKOWSKIKorektaMA�GORZATA BORUTASk�adWYDAWNICTWO AMBERInformacje o nowo�ciach i pozosta�ych ksi��kach Wydawnictwa AMBER oraz mo�liwo�� zam�wienia mo�ecie Pa�stwo znale�� na stronie Internetu http://www.amber.supermedia.plCopyright (c) 1993, 1997 Chris Barber and David Pykitt. Ali rights reservedFor the Polish edition(c) Copyright by Wydawnictwo Amber Sp. z o.o. 1998ISBN 83-7169-819-4WYDAWNICTWO AMBER Sp. z o.o.00-108 Warszawa, ul. Zielna 39, tel. 620 40 13, 620 81 62Warszawa 1998. Wydanie IDruk: Cieszy�ska Drukarnia WydawniczaKsi��k� t� dedykujemy pami�ci Emrysa George 'a Bowena (1900-1983), profesora geografii Uniwersytetu Aberystwyth w Walii, kt�rego dzie�o sk�oni�o nas do tego, aby poszukiwa� prawdziwej to�samo�ci kr�la Artura, id�c �ladami celtyckich �wi�tych.Spis tre�ciWprowadzenie 9Rozdzia� 1. Brytania w czasach rzymskich 15Rozdzia� 2. Na tropie Czerwonego Smoka 23Rozdzia� 3. Historyczny kr�l Artur 38Rozdzia� 4. Ziemia Sylur�w 53Rozdzia� 5. W stron� Korawalii 60Rozdzia� 6. Na tropie Camelotu 72Rozdzia� 7. Kr�l Artur i Okr�g�y St� 78Rozdzia� 8. Rycerze i �wi�ci 87Rozdzia� 9. Historia zakl�ta w kamieniu 105Rozdzia� 10. Wrogowie Bryt�w 122Rozdzia� 11. Bitwa pod Llongborth 131Rozdzia� 12. Kr�l wyrusza na wojn� 138Rozdzia� 13. Zwyci�stwo pod Badon Hill 148Rozdzia� 14. Bitwa pod Camlanem 156Rozdzia� 15. Droga do Avalonu 162Rozdzia� 16. Artur, ksi�� Bretanii 172Rozdzia� 17. Grobowiec w Glastonbury 186Rozdzia� 18. Czy Henryk VII zna� prawd�? 192Dodatki 207Bibliografia 232Glosariusz 234Przypisy 238Podzi�kowania 248WprowadzeniePoszukiwanie prawdy o kr�lu Arturze to jeden z najpopularniejszych w�tk�w literatury �wiatowej. Nowe ksi��ki o tym bohaterze z VI wieku ukazuj� si� niemal ka�dego miesi�ca, a jego imi� pojawia si� w radiu, telewizji i prasie prawie codziennie. Wi�kszo�� pisarzy pod��a jednak starymi, utartymi szlakami, co tylko utwierdza czytelnik�w w przekonaniu, �e owa legenda nigdy nie zostanie w pe�ni wyja�niona.Ksi��k� t� pisali�my z my�l�, by odkry� prawd� o kr�lu Arturze, podchodz�c do zagadnienia w inny spos�b. Dzi�ki d�ugim i wyczerpuj�cym badaniom zgromadzili�my mn�stwo wzajemnie powi�zanych ze sob� informacji, rzucaj�cych nowe �wiat�o na histori� �redniowiecznej Brytanii.Z biegiem czasu tak zwane "ciemne wieki" coraz bardziej pogr��a�y si� w mroku - r�kopisy zagin�y, uleg�y zniszczeniu b�d� pad�y ofiar� cenzury, przekazy pseudohistoryczne za� same si� skompromitowa�y. Niekt�rzy samozwa�czy znawcy tematu posun�li si� nawet do autorytatywnego stwierdzenia, �e Artur nigdy nie istnia�. Z drugiej za� strony wielu historyk�w �ywi przekonanie, i� by� on cz�owiekiem z krwi i ko�ci, kt�rego to�samo�� trudno jednak ustali�, gdy� zawiera w sobie cechy wielu postaci historycznych.Na pocz�tek przyjrzyjmy si� legendzie kr�la Artura. Najwa�niejszym �r�d�em w tej materii jest praca dwunastowiecznego kronikarza Geoffreya z Monmouth zatytu�owana The History ofthe Kings ofB�tain (Historia kr�l�w Brytanii). By� on pierwszym szerzej znanym autorem, kt�ry przedstawi� �wiatu histori� bohaterskiego kr�la.R�kopisy Geoffreya z Monmouth, przechowywane w Oksfordzie, okaza�y si� dla nas niewyczerpanym �r�d�em zagadek. Stworzy� on bowiem istn� paj�czyn� niejasnych trop�w, kt�re przez wieki wprawia�y w zdumienie uczonych, pr�buj�cych rozwik�a� staro�ytn� tajemnic� kr�la Artura. Historia Regum Britanniae, bo tak brzmi �aci�ski tytu� dzie�a, powstawa�a w latach 1135-1148. Autor za�,10 LEGENDA CAMELOTUduchowny i poeta, pragn�� uchodzi� za historyka. W pierwszym rozdziale ksi��ki Geoffrey opowiada o tym, jak zdoby� materia�y do swej pracy:Walter, arcydiakon Oksfordu, cz�owiek uczony w historii innych kraj�w, pokaza� mi bardzo star� ksi�g� w j�zyku brytyjskim, kt�ra w pi�kny spos�b opowiada�a o dziejach wszystkich kraj�w i ich w�adc�w, od Brutusa do Cadwalladera. Zajego namow� podj��em si� przek�adu ksi�gi na �acin�.1Wi�kszo�� czytelnik�w najbardziej zaciekawi ta cz�� pracy, kt�ra dotyczy kr�la Artura. Autor przedstawia �ycie Artura od urodzenia poprzez wst�pienie na tron w wieku pi�tnastu lat, kampanie przeciwko Saksonom, Piktom i Szkotom -w Irlandii, Islandii, na wyspach archipelagu Orkney, w Norwegii, Danii i Galii -a� do ostatniej bitwy pod Camlan. Ginie w niej Mordred, rywal Artura, on za� sam, �miertelnie ranny, zostaje wyniesiony z pola bitwy i zabrany na wysp� Avalon, gdzie ma by� wyleczony.Wspania�e czyny Artura we wszystkich tych krajach nieuchronnie nasuwaj� my�l, �e albo mamy do czynienia z powa�nymi b��dami historyka, albo ze �wiadomym przeinaczeniem w celu uczynienia z kr�la wi�kszego bohatera ni� by� nim w rzeczywisto�ci. Oto dowiadujemy si�, �e kiedy Lucjusz, cesarz rzymski, za��da� od Artura ho�du, kr�l brytyjski wyruszy� z wojskiem przez ca�� Europ�, by zmierzy� si� z Rzymianami. Prawdopodobnie chodzi tu o Magnusa Maksymusa, znanego w�r�d Walijczyk�w pod imieniem Macsen Wledig. Maksymus by� hiszpa�skim Celtem, kt�ry oko�o 368 roku przyby� do Brytanii, gdzie sprawowa� jaki� wysoki urz�d. Kiedy w 383 roku stacjonuj�ce tam wierne mu oddzia�y rzymskie og�osi�y Maksymusa cesarzem, ten przeprawi� si� do Galii. Po �mierci cesarza Gracjana w zamachu, wiedziony ambicj� Maksymus poprowadzi� swoje legiony do Italii i w 387 roku zagrozi� samemu Rzymowi, zmuszaj�c do ucieczki cesarza Walentyniana II. Maksymus pad� jednak ofiar� zdrady w A�uilla, zosta� pojmany i stracony 28 lipca 388 roku. Geoffrey, �wiadomie lub przez pomy�k�, skojarzy� to wydarzenie z Arturem.Wiele razy Geoffrey wpada w pu�apk� swoich materia��w �r�d�owych, trudno jednak rozstrzygn��, czy �wiadomie, czy te� przez przypadek myli to�samo�� postaci historycznych. Dzie�em Geoffreya z Monmouth zajmiemy si� szczeg�owo w apendyksach; postaramy si� wykaza�, jak powsta�y owe nie�cis�o�ci i w jaki spos�b mo�na wy�uska� z nich ziarno prawdy.Ksi��ka Geoffreya z Monmouth wywo�a�a skutki dwojakiego rodzaju: literackie i polityczne. W ci�gu niespe�na stu lat opowie�ci o kr�lu Arturze zdoby�y sobie olbrzymi� popularno��, gdy� ksi��ka trafi�a do czytelnik�w we Francji, Niemczech i W�oszech. Po sze�ciu wiekach od daty powstania zosta�a uznana przez wi�kszo�� czytelnik�w za wiarygodny przekaz historyczny, a �redniowieczni poeci znale�li w niej niewyczerpane bogactwo materia�u literackiego.Geoffrey z Monmouth doszed� do wniosku, �e Caerleon-upon-Usk w Gwent to miejsce, gdzie znajdowa� si� jeden z zamk�w Artura; podobnie jak tworz�cy w tym samym okresie Giraldus Cabrensis by� pod wra�eniem istniej�cych tamWprowadzenie 11w�wczas ruin rzymskich i bez trudu wyobrazi� sobie w tej scenerii Artura wydaj�cego przyj�cie z okazji kolejnego zwyci�stwa nad wrogami.Gdy zbli�a� si� czas Zielonych �wi�t, Artur, raduj�cy si� swoim zwyci�stwem, postanowi� zebra� ca�y dw�r i w�o�y� na g�ow� koron� kr�lestwa. Zdecydowa�, �e wezwie te� przyw�dc�w plemion, aby odebra� ich ho�d. Chcia� w ten spos�b u�wietni� ceremoni�, a przy okazji odnowi� przymierze z poddanymi. Przedstawi� plan dworzanom i zgodzi� si�, �e najlepszym miejscem do tego celu jest Miasto Legion�w.Po�o�one w Morgannwg (obecnie Gwent) nad rzek� Usk niedaleko Zatoki Severn, w pi�knej okolicy, miasto owo przewy�sza bogactwem inne i znakomicie nadaje si� do obchod�w wielkiego �wi�ta. Rzeka op�ywa miasto z jednej strony, a wzd�u� niej ci�gn� si� ��ki i zielone zagajniki. Tamtejsze pa�ace ze z�oconymi dachami r�wna� si� mog�z rzymskimi.2Jak si� przekonamy, g��wnym o�rodkiem kr�lestwa Artura by�o miasto Caerwent (Yenta Silurum). Wydaje si�, �e Geoffrey albo pomyli� Caerwent z Caerle-onem, albo �wiadomie umie�ci� tam dw�r Artura ze wzgl�du na bardziej malownicze po�o�enie tego drugiego miasta.Poeta Alfred Tennyson, kt�ry bez w�tpienia czyta� dzie�o Geoffreya z Monmouth, przyby� do Caerleon w 1856 roku w poszukiwaniu inspiracji do swego poematu Idylls of the King (Sielanki o kr�lu). Zatrzyma� si� w hotelu Hanbury Arms nad rzek�. Napisa� w�wczas: "Rzeka Usk szemrze za drzwiami, a ja siedz� tu jak Artur w Caerleonie".3Tennyson, rzecz jasna, kroczy� �ladami innych poet�w, takich jak Sir Thomas Malory, w kt�rego klasycznym dziele Morte d'Arthur (�mier� Artura) czytamy o legendarnym w�adcy i gronie jego rycerzy odzianych w �redniowieczne zbroje. W tym ba�niowym kr�lestwie wszystko jest mo�liwe dzi�ki wielkiemu czarodziejowi imieniem Merlin.Tak wi�c dla wi�kszo�ci czytelnik�w historia kr�la Artura to romantyczna legenda o pochodz�cym z nieprawego �o�a synu Uthera Pendragona, urodzonym w zamku Tintagel w Kornwalii. Jako m�odzieniec Artur poddany zostaje niezwyk�emu sprawdzianowi: ma wyci�gn�� ze ska�y l�ni�cy miecz, kt�ry w niej tkwi. Udaje mu si� dokona� tej sztuki i zostaje obrany kr�lem Brytyjczyk�w. Bierze za �on� pi�kn� Ginewr� i zamieszkuj� we wspania�ym zamku Camelot, gdzie towarzyszy im grono rycerzy w b�yszcz�cych zbrojach, zwanych Rycerzami Okr�g�ego Sto�u, kt�rzy wyruszaj� na bitwy, u�miercaj� olbrzym�w i smoki, ratuj� z opresji pi�kne damy, a przede wszystkim poszukuj� nieuchwytnego �wi�tego Graala. Artur, zwyci�zca wielu bitew, starzeje si�; podczas nieobecno�ci kr�la w kraju jego nie�lubny syn, Mordred, pr�buje si�gn�� po w�adz�. Na wie�� o buncie Artur wraca, by stoczy� z armi� Mordreda krwaw� bitw� pod Camlanem. Kr�l zabija Mordreda Excaliburem, swoim magicznym mieczem, sam jednak tak�e otrzymuje �mierteln� ran�. Nakazuje wiernemu rycerzowi Bedewerowi zabra� miecz i wrzuci� go do jeziora. Z toni wynurza si� delikatna d�o� i wci�ga miecz w g��bin�. Artur zostaje przewieziony �odzi� na tajemnicz� wysp� Avalon, aby wyleczy�12 LE... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne