Cholewinski Alfred - A B C Chrześcijaństwa, RELIGIA, ebook, pdf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Alfred Cholewiński SJ

A B C chrześcijaństwa

Przedmowa

Wprowadzenie

KERYGMAT APOSTOLSKI

Jezus nie tylko otworzył nam Niebo (okrojone przyjęcie Dob-

rej Nowiny)

Skąd człowiek czerpał szczęście na początku?

Skąd człowiek usiłuje czerpać szczęście po Upadku?

Dwie funkcje Krzyża Chrystusowego

Ratunkiem dla grzesznika -- Krzyż, Zmartwychwstanie i Dar

Ducha Świętego (kerygmatpozytywny)

By uniknąć faryzeizmu...

Zło innych czyni mnie lepszym -- Jezusem Chrystusem (Kazanie

na Górze)

Niewidzialny Bóg chce być faktem empirycznym (misja Kościo-

ła)

Chrzest - "początkiem" Życia Chrystusa w nas

Religie naturalne czekają na chrześcijaństwo

Realizujący obietnice zbawienia Bóg spotyka się z wolnością

człowieka (wiara biblijna)

Zbawienie według świata i według Jezusa Chrystusa

Stojące na głowie sprawy społeczno -- polityczne Jezus po-

stawił na nogi

1. Przedmowa

Gdyby w upalnym dniu, nam spragnionym, podano dwie szklanki

wody informując, że w pierwszej wodazostała zaczerpnięta z ujś-

cia Wisły do Bałtyku, a w drugiej pochodzi z samych źródeł Wis-

ły, bez wahaniasięgnęlibyśmy po wodę ze źródła -- czystą, roku-

jącą zdrowie.

Podobnie rzecz się ma w sferze ducha. Nie bez wpływu Ducha

Świętego. Ojcowie Soboru WatykańskiegoII wiele dobrego w tym

względzie uczynili.

W wierzących rodzi się i rośnie głód poznania Pisma Święte-

go, nie tyle jako źródła wiedzy (ta bowiem podwóch tysiącach

lat jest ogromna), co raczej jako mocy Bożej przemieniającej

człowieka.

W tym klimacie w latach 1980 -- 81 grupa Kapłanów -- Jezui-

tów, prowadzących ośrodki akademickieprosiła swego kolegę ks.

Alfreda Cholewińskiego, biblistę z wykształcenia, o pomoc.

Przez dwa lata z rzędu pod koniec czerwca spotykaliśmy się w

nielicznym gronie w Zakopanem u Jezuitówpod Gubałówką na "Gór-

ce", by przez kilka dni słuchać wtajemniczeń w dynamikę życia

chrześcijańskiegowedług Pisma Świętego.

Dobrze się stało, że te wykłady w drugim roku naszych spot-

kań zostały utrwalone na taśmiemagnetofonowej. Z czasem spisał

je w formie skryptu kleryk teologii zauroczony wartością synte-

zduchowości biblijnej.

Całe lata ów skrypt żył i karmił wielu (zwłaszcza na "obo-

zach biblijnych") bezustannie powielany na ksero.Co wartościo-

we, piękne i dobre broni się samo. Nie gasnące "powodzenie"

skryptu upomniało się oprzygotowanie do druku.

Bywają książki, które narodziły się drukiem tylko dlatego,

że ich autorzy tego pragnęli, a czytelnicy aczytelnicy postana-

wiają być bardziej ostrożni przy kolejnych zakupach. Bywają

książki, których "życia"pragnęli i autor i czytelnicy.

W przypadku tej książki jej autor mógł co najwyżej z Nieba

wpływać na jej narodziny. W gruncie rzeczyjej walory powołały

ją do życia drukiem. Tym samym jej autor będzie mógł kontynuo-

wać swe wykładyspod Gubałówki dla spragnionych "wód życia" w

Księgach Natchnionych, zwłaszcza że w jego życiu Wiarai Nadzie-

ja już zgasły, a wybuchła Miłość.

o. Mieczysław Wołoszyn SJ

2. Wprowadzenie

Chciałbym w oparciu o Biblię przedstawić ABC chrześcijańs-

twa. Czym ono jest? Jak je Pan Bóg sobiewyobraża? Po co w ogóle

zainicjował taki fakt w historii ludzkości?

Pragnę w świetle tych najbardziej ogólnych, ale też i najba-

rdziej istotnych problemów zweryfikować to, comy w Kościele ro-

bimy i jak żyjemy. Czy to jest zgodne z zamiarem Boga?

Po co jest Kościół ?

Jaką mu Bóg powierzył misję ?

Dlaczego Chrystus zostawił go na ziemi ?

Zacznijmy więc od sedna rzeczy, by później wychodząc od

rdzenia chrześcijaństwa wyprowadzić wnioskibardziej praktyczne.

Dlaczego w ogóle zgodziłem się przyjechać na ten Zjazd? Po-

nieważ odnoszę wrażenie, że w Kościelepanuje spore zamglenie,

gdy chodzi o świadomość, czym jest Ewangelia i co ona głosi.

Księża jakoś niezdają sobie z tego sprawy. Nie mają w głowie

jakiegoś kośćca. Takiego jasnego szkieletu, który dawałbyim

orientację. Dlatego to, co słyszę w kazaniach po kościołach w

niedzielę, w 80% to nie jest Ewangelia.Tam się jakąś inną reli-

gię przepowiada, ale nie chrześcijańską.

To świadczy o tym, jak jesteśmy zagubieni, jak nie wiemy, co

jest dobrym ziarnem. Jak nam się tutaj ideemieszają. A wydaje

mi się, że na tym odcinku mam coś do powiedzenia, że mam tu ja-

sne idee, którewypływają z tego źródła naszej wiary, jakim jest

Pismo Św.

Proszę także o słuchanie bez nastawienia wybiórczego, bez

wyławiania tego, co mi odpowiada. Innychrzeczy nie słyszę, albo

zaraz je zapominam, ponieważ, to nie jest to, czego pragnę słu-

chać. Naprawdęsłucham wtedy, gdy uważam, że ten który mówi, mo-

że mieć mi coś do powiedzenia: coś ważnego, cośprawdziwego. Mo-

że mieć, to nie znaczy, że zawsze ma. O taką gotowość słuchania

bardzo proszę.

Do tych rzeczy podchodzę z wiarą. Wierzę bowiem, że Bóg tu i

teraz chce nam coś dać, żebyśmy więctego nie zmarnowali, bo

inaczej zagłębianie się w ten problem nie będzie miało sensu.

Inaczej byłaby totylko strata czasu.

W pierwszej części przedstawimy problem najbardziej central-

ny, trochę dogmatyczny, trochę biblijny. Onjeszcze będzie mało

praktyczny. Dopiero stamtąd, z tego środka, krok za krokiem bę-

dziemy wysnuwaliwnioski, które nam będą rzucały światło na pra-

ktykę naszego życia, na naszą pracę duszpasterską. Tymproblemem

będzie to, co teologia fachowo nazywa kerygmatem w ścisłym zna-

czeniu. To znaczykerygmatem apostolskim, tym, co stanowiło te-

mat przepowiadania pierwszych apostołów.

Dzieje Apostolskie relacjonują to w sześciu miejscach: w

trzech miejscach bardziej szczegółowo, a wtrzech innych w najo-

gólniejszym zarysie. To jest to, co moglibyśmy nazwać sednem

Ewangelii, jej głównymnerwem, sercem. To, co stanowi o tym, że

Ewangelia jest Dobrą Nowiną, a nie uciążliwą nowiną dlaczłowie-

ka.

1. Jezus nie tylko otworzył nam Niebo (okrojone przyjęcie Dob-

rejNowiny)

Skonfrontujmy najpierw ten kerygmat (gr. keryssein -- gło-

sić, przepowiadać) z powszechnym ujęciem,jakie mają w głowach

nasi ludzie, ci, z którymi się spotykamy.

To jest schemat, który ludzie mają w głowach, a księża na

ambonach i w konfesjonałach prezentują.Według tego schematu da-

je się ludziom rady, dokonuje się wyborów duszpasterskich.

Jaki jest ten schemat, który nie będzie naszym schematem,

który będzie skonfrontowany i zastąpiony jakbyinnym? Wielu do

tego schematu wstydziłoby się przyznać, ale on de facto istnie-

je w głowach ludzi, wgłowach masy księży i wielu biskupów.

Można by go z grubsza w ten sposób opisać: Pan Bóg dał czło-

wiekowi w raju życie nadprzyrodzone. Dałmu udział w swoim życiu

i dał mu to, co nazywamy śaską Bożą. I człowiek miał ten dar

jakby uczynićswoim przez próbę, którą miał przejść.

Ta próba polegała na daniu przykazania, które jest symboli-

cznie wyrażone w Piśmie Św. w formie zakazu:"Nie będziesz spo-

żywał owoców z jednego drzewa -- dobra i zła". Próba skończyła

się negatywnie.Pierwszy człowiek tego przykazania nie wypełnił.

Przekroczył je i wskutek tego utracił życie wieczne.

A życie wieczne miało dać człowiekowi wstęp do nieba. Miało

mu zapewnić szczęśliwą wieczność zBogiem. Teraz niebo przed nim

się zamknęło i dla ludzi nie ma ratunku. Na ludzi przyszedł

grzechpierworodny.

Jest on zawinionym brakiem Życia Bożego, które miało w nas

być, które miało się w nas pojawićrównocześnie z rodzeniem i

być przekazywane w akcie rodzenia. Tak wyjaśnia później ów dog-

mat SobórTrydencki, że to miało się dokonać w sposób jakby pa-

ralelny z biologicznym, na drodze przekazywaniażycia.

Człowiek teraz przekazuje życie z brakiem śaski Bożej. I ten

zawiniony brak łaski nazywa się grzechempierworodnym.

I dotąd interpretacja jest dobra, tego nie będziemy zwal-

czać. Niebo jest zamknięte i cały rodzaj ludzkiznajduje się w

rozpaczliwej sytuacji. Cały jest skazany na wiekuistą zagładę.

Grzech pierworodny swójowoc pokazuje w grzechach indywidual-

nych, które w każdym człowieku prędzej czy później wychodzą na-

powierzchnię. Tym samym człowiek jakby przypieczętowuje ten

swój stan odłączenia od Boga, zasługującjednocześnie na wiekui-

ste potępienie. Z tej tragicznej sytuacji nie było wyjścia.

Dlaczego? (Tu jest ta teoria, którą będziemy uzupełniać, ko-

rygować i rozszerzać jej ciasne horyzonty.)Dlaczego nie było

wyjścia?

Dlatego, że grzech pierworodny i nasze grzechy osobiste po-

wodują nieskończoną obrazę Pana Boga. Iczłowiek teraz nie po-

trafi sam tej nieskończonej obrazy naprawić. Nie potrafi zadoś-

ćuczynić za swójgrzech. Nie potrafi Bogu złożyć wystarczającej

satysfakcji, wynagrodzenia, ponieważ wszystko, cokolwiekczyni,

jest skończone. Człowiek jest istotą skończoną i każdy jego

czyn ma, niestety, tylko wymiarskończony. Natomiast grzech,

którym obraził nieskończonego Boga, posiada wymiar nieskończo-

ny.

Dlatego człowiek jest bezradny. Sam z tej sytuacji nie po-

trafi wyjść, choćby się nie wiadomo jak starał.Choćby robił

wszystko, co może, nie potrafi Bogu wynagrodzić, naprawić tego,

co grzechem zepsuł. Niepotrafi Panu Bogu złożyć nieskończonego

wynagrodzenia.

I dlatego -- mówi ta teoria, która jest jakby eksplikacją

dogmatu o Odkupieniu -- trzeba było wcieleniaSyna Bożego. Dla-

tego, że wcielenie Syna Bożego stwarza sytuację pojawienia się

kogoś, kto jestjednocześnie Bogiem i człowiekiem w jednej oso-

bie. Jako człowiek może w naszym imieniu złożyć PanuBogu odpo-

wiednie wynagrodzenie. I to wynagrodzenie jest dopiero w jego

wypadku równe nieskończonejobrazie Boga, bo On jest również Bo-

giem. I to wynagrodzenie, które Bogu złoży, posiada również wy-

miarnieskończony. Nieskończona obraza będzie mogła wreszcie być

zlikwidowana nieskończonymwynagrodzeniem złożonym przez Syna

Bożego. Dlatego Jezus się rodzi, żyje wśród nas, składa Bogu

tonieskończone wynagrodzenie, którym przez swoją śmierć krzyżo-

wą, wyrównuje grzech człowieka.

Ta teoria bardzo podkreśla śmierć. Właściwie tylko podkreśla

śmierć. To jest ten moment, w którym SynBoży w imieniu grzesz-

nej ludzkości kładzie z drugiej strony na szalę nieskończone

wynagrodzenie,wyrównujące nieskończoną obrazę. Bóg Ojciec jest

nareszcie przebłagany jak trzeba za nasze grzechy idlatego wie-

lkodusznie dla ludzkości zaczyna nową erę. Podwoje niebios się

otwierają. Brama jest znowuotwarta na oścież i ludzkość może w

nią wejść. To jest w tej teorii Dobrą Nowiną (faktycznie, to

także jestDobrą Nowiną dla ludzkości).

Ale tutaj ta Dobra Nowina się kończy. To co dalej się lu-

dziom mówi, co ludzie myślą, nie jest już DobrąNowiną. Dlatego,

że mówi się: "Niebo jest już otwarte. Jezus już złożył za nas

zadośćuczynienie Panu Bogu.No i teraz my 'wszyscy ludzie' sta-

rajmy się wejść do tego nieba, bo ono jest już otwarte. Teraz

naszwysiłek przyniesie owoce. Owoce życia wiecznego".

Dlatego zaczyna się teraz cała ta strona, którą ludzie do-

skonale znają. Cały ten bagaż moralizowania.Mianowicie: "Dzieło

odkupienia dokonane. Jezus Chrystus złożył Panu Bogu zadośću-

czynienie za nas.Przebłagany Bóg otworzył znowu niebo, życie

wieczne jest dla nas możliwe. I starajmy się, wysilajmy

się,pracujmy nad sobą. Róbmy wszystko co możliwe. Bądź dobrym

mężem, żoną... Zachowuj przykazania".Wszystko w ten worek wpy-

chamy i kładziemy go grzecznie ludziom na ramiona. Dla pociechy

mówimy im:"Nie jesteś w tych sprawach sam. Bóg ci pomaga. Prze-

cież po to ustanowił sakramenty, żeby ci w tympomagały".

Tylko, że ludzie tu stwierdzają jedną dziwną rzecz. Te sa-

kramenty jakoś słabo pomagają. Chodzę dospowiedzi, przystępuję

do Komunii Św., a właściwie sytuacja się niewiele zmienia. Jes-

tem właściwie takijak zawsze byłem.

To jest ta teoria, która ma prawo obywatelstwa w głowach lu-

dzi. To jest to, z czego my częstowychodzimy mówiąc o Odkupie-

niu. Mówiąc o tym, jak funkcjonuje zbawienie Boże, o co właści-

wie wKościele chodzi.

Otóż o tym schemacie mówimy, że jest on co najmniej niewy-

starczający, niepełny. Można by tu użyćtakiego porównania: Od-

kupienie -- jako dogmat -- to jest jakby wielki ocean, a ta te-

oria byłaby butelką,która zawiera wodę z tego oceanu, ale o

której nigdy nie możemy powiedzieć, że to jest ocean. To nie

jestDobra Nowina. Dobra Nowina to jest coś więcej, coś szerzej.

To jest coś, co naprawdę człowieka stawiana nogi. Co naprawdę

raduje serce człowieka. Co daje perspektywę i nadzieję, co mu

również daje moc.

Czego w tej teorii brakuje? Przede wszystkim ona akceptuje

tylko Mękę i śmierć Pana Jezusa (bo to jestmoment wynagrodze-

nia). Natomiast zmartwychwstanie nie ma już takich dobrych eks-

plikacji.Zmartwychwstanie w tej teorii schodzi do rzędu jakie-

goś dowodu na bóstwo Jezusa. Albo osobistejgratyfikacji, jaką

Bóg Ojciec dał swojemu Synowi za trudy męki. Nie widać w tej

teorii, jak się tu mazdanie św. Pawła z Listu do Rzymian z koń-

ca czwartego rozdziału:"On został wydany za nasze grzechy iws-

krzeszony z martwych dla naszego usprawiedliwienia".

Jezus zmartwychwstał nie dla siebie, ale dla nas. Zmartwy-

chwstanie jest bardzo ważne dla nas i jest dla nasrównież poży-

teczne. Tak jak wszystko, co się stało z Jezusem Chrystusem.

Jego przyjście, życie i śmierć.Zmartwychwstanie dokonało się

dla naszego usprawiedliwienia. W tej teorii nie widać, jak to

się dzieje.

Dalej, ta teoria jest bardzo jurydyczna. To znaczy, wychodzi

z założenia, które nie jest biblijne, z założenia,że grzech

jest obrazą Boga, że grzech jest zniszczeniem jakiegoś abstrak-

cyjnego, przez Bogaustanowionego porządku moralnego i ten po-

rządek musi być naprawiony. On musi być naprawiony alboprzez

karę grzeszników, albo przez jakiś wyjątkowy czyn. Właśnie tak,

jak to Jezus zrobił swoją męką iśmiercią. Ten porządek tylko

tak może być wyrównany. Ponieważ grzech jest zniszczeniem tego

porządkuustanowionego przez Boga, jest również i obrazą Boga,

który jest jego twórcą. Jest ośmieleniem się dobuntu przeciw

Bogu, jakby pokazaniem Mu pleców. (My te obrazy bardzo antropo-

morfizujemy). Jest tocoś takiego, jak byśmy kogoś uderzyli w

twarz. Ten ktoś później jest na nas śmiertelnie obrażony i mu-

simycoś zrobić, żeby go udobruchać. Tak my to wszystko rozumie-

my.

Brak jest w tej teorii podejścia egzystencjalnego, które

jest podejściem na wskroś biblijnym. Stwierdzaono, że ludzkość

zaciągnęła okropny dług względem Pana Boga. Przyszedł Syn Boży,

który ten długwyrównał. Ale to wszystko dzieje się nad naszymi

głowami. To osobiście mnie nie dotyczy. Ja się o tymwszystkim

tylko dowiaduję. Dowiaduję się, iż kiedyś w zaraniu ludzkości

zdarzyła się ta wielka katastrofaludzkości z Adamem i Ewą na

czele. Niebo się zatrzasnęło i nie było dla nas nadziei. Jednak

Bóg był takdobry i posłał swojego Syna. I ten Syn złożył Panu

Bogu za mnie wynagrodzenie. W tej chwili niebo jest jużotwarte.

O tym wszystkim się tylko dowiaduję. Coś ponad moją głową wyda-

rzyło się w przeszłości. Byłostrasznie źle, teraz jest już dob-

rze. Ja się dowiaduję, że muszę się teraz wysilać, żeby nie

zmarnować tegowszystkiego, co Bóg dla mnie zrobił, aby śmierć

Chrystusa nie była dla mnie daremna. O tym siędowiaduję, ale to

mnie wewnętrznie nie zmienia.

Żeby to jeszcze lepiej zilustrować, użyjmy tu pewnego obra-

zu. Otóż za nasze grzechy jesteśmy skazani nadożywotnie więzie-

nie. Siedzimy w tym więzieniu. I teraz odkupienie w tej teorii

polega na tym, że nagleprzychodzi wiadomość: "Słuchaj. Jezus

Chrystus przyszedł do więzienia i powiedział: Ja za ciebie od-

siedzę!Ty wyjdź na wolność!" No dobrze, ale jeżeli ja miałem

przedtem serce złodzieja, zbója, mordercy,lubieżnika, mam je

dalej. Jeszcze się nic we mnie nie zmieniło. Jestem taki, jaki

byłem.

To jest Odkupienie jakby zewnętrzne, jurydyczne. Ono nie do-

tyka serca człowieka. Ono mnie nie zmienia.Tymczasem ja czuję,

że problem siedzi gdzieś w środku. Dlatego Ewangelia w po-

wszechnym odczuciu ludzinie jest Dobrą Nowiną.

Niby mówi się: "Ewangelia, Ewangelia -- Dobra Nowina ". No,

kochany, pokaż mi, co jest dobrego wtej Ewangelii, którą ty

przepowiadasz. Ty mi mówisz tylko, co mam robić. To jest uciąż-

liwa nowina.

Ludzie w większości mają takie doświadczenie. Chrześcijańst-

wo jest furą przykazań do zachowania,ciężkim wozem, który trze-

ba ciągnąć. No, niby pomaga mi w tym Bóg, ale ja czuję, że ta

pomoc jest słaba,że ona mi moich problemów życiowych nie roz-

...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne