Chmiel, Książki(1), ► Konie NOWOŚCI, ebook, pdf

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A N N A L E S
U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A
L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XXIV, 33
SECTIO EE
2006
Instytut Nauk Rolniczych w Zamo
ciu
Zakład Hodowli i U
ytkowania Zwierz
t
KRYSTYNA CHMIEL, DOROTA SOBCZUK
Analiza wykorzystania rozpłodowego elitarnych klaczy
czystej krwi arabskiej w SK Białka
The Analysis of Reproductive Utilization of Purebred Arabian Broodmares
at Białka Stud
Stadnina koni czystej krwi arabskiej w obr
bie Stada Ogierów Białka zosta-
ła zało
ona w roku 1980 z uwagi na panuj
c
wtedy dobr
koniunktur
ekspor-
tow
polskich koni arabskich i odpowiednie warunki geograficzno-klimatyczne
dla hodowli koni orientalnych [4]. Klacze – zało
ycielki stada podstawowego
zostały przekazane do SK Białka ze stadnin w Janowie Podlaskim, Michałowie i
Kurozw
kach, ale w okresie działania stadniny zd
yły one wytworzy
własne
sublinie
e
skie [3, 7, 8]. Z uwagi na specyficzny mikroklimat SK Białka celo-
wa jest analiza uzyskanych tam wska
ników u
ytkowo
ci rozpłodowej, co po-
zwoli na przynajmniej cz
stkow
ocen
wyników hodowlanych tej stadniny.
MATERIAŁ I METODY
Do bada
u
yto 29 klaczy stadnych czystej krwi arabskiej u
ytkowanych w
SK Białka przez przynajmniej pi
sezonów rozpłodowych, wpisanych do XIII,
XIV i XV Tomu PASB [1,5]. Przyporz
dkowano je do dziewi
ciu linii b
d
sublinii
e
skich, dla których nast
pnie obliczono długo
u
ytkowania hodow-
lanego (w sezonach), liczby urodzonych
rebi
t (ł
cznie, klaczek i ogierków),
liczby wzgl
dne i bezwzgl
dne
rebi
t martwo urodzonych, padłych i zgładzo-
nych wkrótce po urodzeniu, procentowe wska
niki
rebno
ci i płodno
ci oraz
liczby i procenty jałowie
i poronie
.
rednie długo
ci u
ytkowania rozpłodo-
wego i liczby urodzonych
rebi
t porównano mi
dzy sob
, badaj
c istotno
ró
nic analiz
wariancji przy u
yciu wielokrotnego testu rozst
pu Duncana [6].
244
K. Chmiel, D. Sobczuk
OMÓWIENIE WYNIKÓW
W wyodr
bnionych w obr
bie stada matek SK Białka liniach i subliniach
e
skich długo
u
ytkowania rozpłodowego wahała si
od 5 do 12 sezonów
(tab. 1). Nawet maksymalne warto
ci tego wska
nika nie były wysokie z uwagi
na krótki okres działania stadniny. Dało si
jednak zauwa
y
,
e najlepszy wy-
nik, zarówno w zakresie długo
ci u
ytkowania, jak liczby urodzonych
rebi
t,
osi
gn
ła sublinia zało
ona przez kl. Ostka gn. 1975 (Carycyn – Ostrawa), hod.
SK Janów Podlaski, nale
ca do znanej z dzielno
ci wy
cigowej linii kl. Orla gn.
1962 (Pietuszok – Ofirka) [2].
rednia długo
u
ytkowania rozpłodowego na
klacz z tej sublinii wyniosła 10,67 sezonu przy 8,33 urodzonych
rebi
t (tab. 2).
Mi
dzy tymi
rednimi nie stwierdzono jednak wyst
powania istotnych ró
nic.
Osobniczo najlepszymi wynikami wykazały si
klacze Ostró
ka gn. 1983
(Woroblin – Ostka) i jej córka Oriana gn. 1988 (po Europejczyk) (tab. 1). W tej
sublinii odnotowano równie
najwi
ksze liczby i procenty urodzonych ogierków
, podczas gdy najwi
kszy procent klaczek dały matki nale
ce do sublinii zało-
onej przez kl. Celia s. 1949 (Witra
– Balia).
Tab. 1.
rednie warto
ci wska
ników reprodukcyjnych elitarnych klaczy czystej krwi arabskiej
hodowli SK Białka
Average values of reproductive indices for purebred arabian broodmares at Białka Stud
Cecha
x
s
Mn Mx
Nazwy klaczy o najwy
szych
warto
ciach w obr
bie sublinii
Długo
u
ytkowania
rozpłodowego
8,10 2,06 5 12
Emoza 1986, Perforacja 1986,
Wiklina 1983
Liczba urodzonych
rebi
t
na szt.
6,13 2,08 1 10
Oriana 1988, Ostró
ka 1983,
Perforacja 1986
– ogierków
3,00 1,65 0
7
Ostró
ka 1983, Wiklina 1983,
Perforacja 1986
– klaczek
3,13 1,63 1
6
Arabella 1983, Florena 1987,
Medina 1985
Liczba jałowie
na szt.
1,29 1,47 0
5
Emoza 1986,
Osełka 1987
Liczba ronie
na szt.
0,06 0,25 0
1
Arabella 1983,
Perforacja 1986
Liczba
rebi
t ur. martwo,
padłych b
d
zgładzonych
na szt.
0,61 0,72 0
2
Ediss 1988, Fatiha 1989,
Fula 1993, Pasterka 1991
Analiza wykorzystania rozpłodowego elitarnych klaczy ...
245
Tab. 2. Porównanie wybranych
rednich wska
ników u
ytkowania rozpłodowego
mi
dzy poszczególnymi subliniami
Comparison of damlines according to specified reproductive utilization
Sublinia
e
ska
Liczba
klaczy
Długo
u
ytkowania
rozpłodowego
Liczba urodzonych
rebi
t
na szt.
x
SD
min. maks.
x
SD
min. maks.
Ostka gn. 1975
(Krezus – Ostrawa)
3
10,67 0,58 10
11 8,33 2,89
5
10
Maskota s. 1965
(Comet – Massina)
2
8,50 0,71
8
9 8,00 1,41
7
9
Wie
a gn. 1966
(Doktryner – Wieszczka)
2
8,50 4,95
5
12 6,50 3,54
4
9
Algonkina gn. 1961
(Pietuszok – Alga)
3
8,00 1,73
6
9 7,00 1,00
6
8
Celia s. 1949
(Witra
– Balia)
3
8,00 0,00
8
8 6,50 0,71
6
7
Pentoda s. 1970
(Bandos – Piewica)
5
8,00 2,35
6
12 6,00 2,35
4
10
Forta gn. 1943
(Kuhailan Abu Urkub
– Porta)
4
7,80 1,79
5
10 4,80 2,39
1
7
Ela s. 1951
(Miecznik – Lala)
2
7,75 2,87
6
12 5,75 0,50
5
6
Ekstaza s. 1969
(Celebes – Eskapada)
5
7,50 2,12
6
9 5,50 2,12
4
7
Najwy
sze wska
niki procentowe
rebno
ci i płodno
ci (odpowiednio 100 i
94,12%) wykazała nieliczna sublinia wywodz
ca si
od michałowskiej klaczy
Maskota 1965 (Comet – Massina), któr
reprezentowały w Białce jej córki
Mekka s. 1974 (po Gwarny) i Maskotka s. 1978 (po Bandos). Drugie miejsce
pod wzgl
dem
rebno
ci zaj
ły klacze z sublinii kl. Ekstaza s. 1969 (93,33%), a
płodno
ci – z sublinii kl. Algonkina gn. 1961 (87,50%).
Najwy
szy wska
nik jałowie
(23,08%) odnotowano w subliniach nale
-
cych do linii kl. Forta c.gn. 1943 (Kuhailan Abu Urkub – Porta). Na uwag
za-
sługuje natomiast fakt,
e w wi
kszo
ci sublinii reprezentowanych w stadzie
podstawowym SK Białka (z wyj
tkiem dwóch, wywodz
cych si
od kl. Algon-
kina 1961 i Pentoda 1970) nie stwierdzono wyst
pienia poronie
.
wiadczy to
o dobrej opiece hodowlanej i weterynaryjnej nad klaczami w SK Białka. Nato-
miast najwy
szy procent przypadków martwych urodze
wzgl
dnie padni
lub
konieczno
ci eutanazji
rebi
t wkrótce po urodzeniu odnotowano w obr
bie
sublinii kl. Ekstaza 1969 (tab. 3).
Tab. 3. Wska
niki reprodukcyjne elitarnych klaczy czystej krwi arabskiej hodowli SK Białka zgrupowanych w sublinie
e
skie
Reproductive indices of purebred Arabian broodmares at Białka Stud according to damlines
Sublinia
e
ska
Liczba klaczy
Liczba
urodzonych
klaczek
Liczba
urodzonych
ogierków
rebno
Płodno
Jałowienia
Poronienia
Liczba
rebi
t
padłych,
martwo
urodzonych,
zgładzonych
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
Algonkina gn. 1961 (Pietuszok – Alga)
3
9,38 11 45,83 10 41,67 22 91,67 21 87,50 2
8,33
1
4,17
0
0,00
Celia s. 1949
(Witra
– Balia)
3
9,38 10 62,50 3 18,75 13 81,25 13 81,25 3 18,75
0
0,00
0
0,00
Ekstaza s. 1969
(Celebes – Eskapada)
2
6,25 4 26,67 7 46,67 14 93,33 11 73,33 1
6,67
0
0,00
3
20,00
Ela s. 1951
(Miecznik – Lala)
4 12,50 11 35,48 12 38,71 25 80,65 23 74,19 6 19,35
0
0,00
2
6,45
Forta gn. 1943
(Kuhailan Abu Urkub – Porta)
5 15,63 18 46,15 6 15,38 36 92,31 24 61,54 9 23,08
0
0,00
6
15,38
Maskota s. 1965
(Comet – Massina)
2
6,25 9 52,94 7 41,18 17 100,00 16 94,12 0
0,00
0
0,00
1
5,88
Ostka gn. 1975
(Krezus – Ostrawa)
3
9,38 9 28,13 16 50,00 27 84,38 25 78,13 5 15,63
0
0,00
2
6,25
Pentoda s. 1970
(Bandos – Piewica)
5 15,63 12 30,00 18 45,00 35 87,50 30 75,00 5 12,50
1
2,50
4
10,00
Wie
a gn. 1966
(Doktryner – Wieszczka)
2
6,25 5 29,41 8 47,06 14 82,35 13 76,47 3 17,65
0
0,00
1
5,88
Ogółem
29 100,00 89 38,53 87 37,66 203 87,88 176 76,19 34 14,72
2
0,87
19
8,23
Analiza wykorzystania rozpłodowego elitarnych klaczy ...
247
WNIOSKI
1. Sublinie wyst
puj
ce w SK Białka s
stosunkowo nieliczne z uwagi na
krótki okres istnienia tej stadniny.
2.Najdłu
ej u
ytkowane rozpłodowo klacze, rodz
ce najwi
cej
rebi
t, na-
le
ały do znanej z dzielno
ci wy
cigowej linii kl. Orla 1962.
3. W badanym okresie w SK Białka zaobserwowano wyst
pienie znikomej
liczby ronie
.
PI
MIENNICTWO
1.
Akta hodowlane SK Białka w latach 1980–2002.
2.
B u d z y
s k i M., C h m i e l K.: Ocena współzale
no
ci dzielno
ci wy
cigowej i wyni-
ków rozrodu klaczy czystej krwi arabskiej.
Ann. UMCS, EE, VI, 11, 83–88, Lublin 1988.
3.
C h m i e l K., S o b c z u k D.: Characteristics of purebred Arabian broodmares’band in
Polish State Studs with regard to specified reproductive features. The 49th Annual Me-
eting of The European Association for Animal Production, Warszawa 1998.
4.
P a w ł o w s k a L.: Z biegiem lat, z biegiem dni... Mat. XXV Narodowego Pokazu Koni
Arabskich Czystej Krwi. Polturf s.c. B. Mazur, P. Gocłowski, 48–52, 2003.
5.
Polska Ksi
ga Stadna Koni Arabskich Czystej Krwi. T. XIII, XIV, XV. Polski Klub Wy
ci-
gów Konnych, Warszawa.
6.
R u s z c z y c Z.: Metodyka do
wiadcze
zootechnicznych. PWRiL, Warszawa 1981.
7.
S o b c z u k D.: Stabilno
cyklu płciowego u klaczy czystej krwi arabskiej w powi
zaniu z
ich warto
ci
u
ytkow
. II. Współzale
no
cyklu płciowego i innych cech u
ytkowo
ci ho-
dowlanej. Ann. UMCS, EE, XIX, 28, 225–231, Lublin 2001.
8.
S o b c z u k D., C h m i e l K.: Analysis of reproductive utilization of stallions in the Polish
breeding of purebred Arabians in the years 1971–1998. Electronic Journal of Polish Agricul-
tural Universities, Vol. 8, Issue 1, 2005.
SUMMARY
29 purebred Arabian broodmares used at Białka Stud were analysed in the years 1980–2002,
representing 9 damlines. Those bloodlines were compared according to the average indices of
reproductive utilization, such as the length of reproductive utilization, number of foals born, per-
centages of fertility, fecundity, abortions, open periods and foals stillborn, died or put down short-
ly after birth. It was found that the best results regarding the longest average reproductive period
and the average number of foals born per head were shown by the damline of Orla, bay, 1962
(Pietuszok – Ofirka), especially by the mares Oriana 1988 and Ostró
ka 1983.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne